داستان قطره

قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود...

اول؛ صورت مسئله

زمانی در قائن دوازده قنات داشتیم. الان هر دوازده قنات خشک شده. اولین چاه های ما در سال 1348  پانزده متر عمق داشت. الان عمق همون چاه به 135 متر افزایش پیدا کرده. سفره آب زیرزمینی شهر ما هر سال نیم متر عمیق تر می شه. این داستانِ بسیاری از شهرهای ایرانه. صورت مساله اینه که برای بحران آب این کشور باید چه کنیم؟

دوم؛ ریشه مشکل

مصرف هر چه بیشتر آب در بخش کشاورزی، برای کشاورز یعنی درآمد بیشتر

ابراهیم یک کشاورز در فلات ایرانه. ابراهیم یک هکتار زمین کشاورزی داره. تصمیم می گیره از روش های آبیاری جدید استفاده کنه یا الگوی کشت متفاوتی را انتخاب می کنه. این باعث می شه مقدار آبی که در یک هکتار استفاده می کنه کاهش پیدا کنه. اون برای مقدار آبی که اضافه میاره سه گزینه داره:

• الف. اگر زمین بیشتری داره که زیر کشت نرفته، اونجا را هم زیر کشت ببره.
• ب. آبی رو که اضافه آورده به سایر کشاورزها که آب لازم دارند بفروشه.
• پ. چاه رو خاموش کنه.

گزینه سوم مثل این هست که به شما بگویند اگر در آب صرفه جویی کنید، از حقوق شما پایان ماه کسر می کنند؛ صرفه جویی بیشتر= کسر حقوق بیشتر!

زمانی که کشاورز می تونه آب رو بفروشه، کشت و کار بیشتری بکنه و با این دو کار درآمد بیشتری داشته باشه، چرا باید چاه رو خاموش کنه؟ (به خصوص که ببینه همه از خصوصی و دولتی با تمام توان در حال برداشت از سفره های آب زیرزمینی هستند).

این داستان تمام کشاورزهای سرزمین ماست. از نظر علمی به این وضعیت تراژدی منابع عام (tragedy of the commons) می گویند؛ رقابت برای بهره برداری هر چه بیشتر از منابع مشترک تا جایی ادامه پیدا میکنه که آن منبع تمام شود. (کتاب بوم شناسی علم عصیانگر، ترجمه و گردآوری عبدالحسین وهاب زاده، مقاله ای از گرت هاردین)

سوم؛ راه حل دولتی یا مردمی؟

راه حل ها به طور کلی می تونن دو بخش داشته باشن:

- دسته اول راه حل هایی که نهادهای دولتی ارائه می کنند.

- دسته دوم راه حل هایی که مردم یا نهادهای خصوصی ارائه می کنند.

ما در مسیر ساختن راه حل به طور حتم باید تعامل و همراهی با نهادهای دولتی رو مد نظر داشته باشیم، اما ما در کشمون به امکان‌پذیری این قائل نیستیم که راه حلی توسط نهادهای دولتی توسعه پیدا کنه.

اگر قراره ما مردم برای بحران آب، راه حلی بسازیم، به طور حتم این راه حل باید شامل یک پیام اقتصادی مشخص برای کشاورز باشه که توی اون راه حل برای کشاورز، صرفه جویی در مصرف آب منجر به افزایش درآمد بشه نه کاهش درآمد.

چهارم؛ راه حل: تفکیک محصولات بر اساس کشاورز نه محصول

تا به حال می گفتیم این سیب از اون سیب بهتره چون این شیرین تر یا ترش تره (مقدار اسیدیته). یا این زعفران از اون زعفران بهتره چون رنگ بهتری می ده (مقدار کروسین).

اما ما نیاز داریم محصولات کشاورزی رو بر اساس ویژگی ها و رفتار کشاورزهاشون هم بتونیم دسته بندی کنیم. یعنی بتونیم بگیم که این زعفرون رو کشاورزی کاشته که چغندرقند کاشته (چغندرقند به نسبت درآمدی که ایجاد می کنه، خیلی آب مصرف میکنه) و این زعفرون دیگه رو کشاورزی کاشته که چغندرقند نکاشته.

به طور کلی، ما به عنوان مصرف کننده باید بتونیم توانایی دسته بندی محصولات کشاورزی بر اساس کشاورز رو داشته باشیم. اگر این امکان رو داشته باشیم، می تونیم پیام اقتصادی مشخصی به کشاورزها بر اساس رفتارشون برسونیم.

پنجم؛ این راه حل چطور می تونه ساخته بشه؟

کشمون یک استارتاپ (1) در حوزه کشاورزی هست و این هدف رو دنبال می کنه که زیرساخت فنی برای این موضوع رو فراهم کنه.

یعنی چی؟ یعنی با کمک کشمون شما می تونین بفهمین کشاورزی که مایحتاج شما رو تولید کرده، آیا چاه خودش رو خاموش کرده و آب کمتری از سفره آب زیرزمینی برداشت کرده یا تا جایی که می تونسته از زمین آب کشیده بیرون و هر چی می تونسته کاشته تا درآمد خودش رو بیشتر کنه؟

خوب این به چه دردی می خوره؟ اگر همه نسبت به وضعیت آب بی تفاوت باشیم، چجوری می تونیم انتظار دشته باشیم مسئله بحران آب حل بشه؟ ولی اگر بی تفاوت نباشیم و از خودمون بپرسیم ما چی کار می تونیم بکنیم، اون وقت کشمون برای شما یک گزینه برای صرفه جویی در بخش کشاورزی روی میز گذاشته: شما این انتخاب رو دارین که از کشاورزی که چاهش رو خاموش کرده، خرید انجام بدین.

کشمون برای ما چه فایده ای داره؟ شما مستقیم از کشاورز خرید می کنین. با توجه به نظام کنترل کیفی کشمون، این یعنی کیفیت بهتر، تازگی بیشتر و بعضی جاها یعنی قیمت بهتر.

کشمون برای کشاورزا چه فایده ای داره؟ کشاورزا وقتی میان توی کشمون مستقیم به مصرف کننده ها می فروشن و این باعث می شه از نظر قیمتی، رقم بیشتری گیرشون بیاد. همچنین از نظر حسی و اجتماعی، این ارتباط جایگاه اجتماعی بهتری به کشاورزها می بخشه.

(1) استارتاپ چیه: به زبون ساده به کسب و کارهای جدیدی که بدون محدودیت بتونن به سرعت رشد کنن، می گن استارتاپ.

اگر می خواین بیشتر درباره کشمون بدونین، حتما به صفحه داستان کشمون سر بزنید.

ششم؛ کشمون الان در چه مرحله ای هست؟

هر استارتاپ یک چرخه عمر داره. در ابتدای این چرخه یک بخش وجود داره که دره مرگ نامیده می شه. دره مرگ جایی هست که طبق آمار جهانی، 90% استارتاپ ها از توش نمی تونن بیرون بیان. ما بهترین مشاورهایی که در ایران و خارج از ایران سراغ داشتیم رو برای نجات از دره مرگ به کار گرفتیم.

بعد از عبور از دره مرگ، کشمون وارد بازار اروپا می شه. به این معنا که کشاورزهای عضو کشمون می تونن محصولات خودشون رو به مصرف کننده های نهایی در اروپا بفروشند. این باعث می شه که محصولات خودشون رو بتونند در حدود دو برابر قیمتی که در ایران می فروشند، عرضه کنند. این باعث می شه افت درآمد ناشی از خاموش کردن چاه آب شون جبران بشه.

هفتم؛ شما چی کار می تونید بکنید؟

هر نفر از ما می تونیم نقشی برای پشت سرگذاشتن دره مرگ کشمون داشته باشیم. ما نشستیم و به طور دقیق حساب کردیم برای اینکه از دره مرگ نجات پیدا کنیم، باید 250/000 عدد "قطره" داشته باشیم.

هشتم؛ قطره چیه؟

قطره یعنی مقداری انرژی، مقداری سوخت برای پیش رفتن کشمون و نزدیک شدنش به این رویا. هر نفر با خرید از کشمون، معرفی کشمون به دوستان و شبکه اش، حتی دادن پیشنهادهای مفید، انجام تحقیقات هم راستا و کارهایی از این دست، واجد شرایط دریافت تعدادی قطره می شه. این ها چیزهایی هستن که کشمون رو به هدفش نزدیک می کنه.

هر کسی که توی نظام کشمون، قطره جمع کنه، می تونه برای هر قطره، پنج هزار تومان اعتبار دریافت کنه. مثلا اگر شما ده قطره جمع کرده باشین، توی خریدهاتون پنجاه هزار تومن تخفیف دریافت می کنین.

نهم؛ چطور می شه قطره جمع کنیم؟

دهم؛ با قطره هام چی کار می تونم بکنم؟

هر قطره ابتدا که به شما تعلق می گیره، رنگش آبی هست و شما سه ماه فرصت دارین تا از قطره ها استفاده کنین.

هر قطره آبی رنگ، در هنگام خرید می تونه برای شما تبدیل به پنج هزار تومن تخفیف بشه.

بعد از استفاده یا بعد از گذشت سه ماه از زمان دریافت، قطره های آبی رنگ تبدیل به قطره های طلایی می شن و توی پروفایل شما باقی می مونن.

شما همیشه با مراجعه با پروفایل خودتون می تونین ببینین، چه مقدار قطره جمع کردین و چقدر با کشمون همراهی کردید.

علاوه بر این گاهی کشمون کمپین‌های زیست محیطی اجرا می‌کنه برای یادآوری این‌که پای عهدی که بستیم هستیم و رویای ما یه رویا نمی‌مونه. با این قطره‌ها می‌تونید در این کمپین‌ها هم مشارکت کنید.